پیشینهٔ وزارت کار و امور اجتماعی

 

در سال 1359 هجری خورشیدی با ادغام تعدادی از ادارات که به گونهٔ غیر منسجم و پراگنده در گسترهٔ کار و رفاه اجتماعی فعالیت داشتند، نهادی زیر نام «ریاست عمومی کار و تأمینات اجتماعی» در چهارچوب شورای وزیران به فعالیت آغاز نمود.

این ریاست در سال 1363 زیر نام «کمیتهٔ دولتی کار و تأمینات اجتماعی» همچون یک ادارهٔ مستقل، تغییر موقف داده و در میزان 1367 به نام «ادارهٔ مرکزی کار و تأمینات اجتماعی» به سطح مافوق رتبه منظور و فعالیت‌هایش را به سطح ادارات دولتی، غیردولتی و مؤسسات خارجی در افغانستان دنبال نمود.

در سال 1369 ریاست‌های «کودکستان‌ها»، «پرورشگاه‌ها» و «میرمنو تولنه» که قلمرو کاری هریک شان در عرصهٔ رفاه اجتماعی بود، به اساس فرمان شماره 816 مؤرخ 5/3/1369 دولت وقت و تأیید شورای ملی، به این اداره مدغم و به سطح وزارت گسترش یافت.

در سال 1376 و پس از تسلط طالبان بر کابل، وزارت کار و امور اجتماعی دوباره به سطح ریاست عمومی مافوق رتبه تنزیل نمود. با ایجاد ادارهٔ مؤقت، این ریاست دوباره به سطح وزارت گسترش پیدا کرد و در سال 1385 به اساس حکم شماره 1903مؤرخ 23/5/1385 ریاست جمهوری اسلامی افغانستان، وزارت امور شهدا و معلولین نیز به وزارت کار و امور اجتماعی پیوست که به نام «وزارت کار، امور اجتماعی، شهدا و معلولین» نام‌گزاری گردیده، دارای 4 معینیت و 34 ریاست ولایتی بود، یکی از وزارت های کلیدی جمهوری اسلامی افغانستان شمرده می‌شد و در بخش امور کار، مصئونیت اجتماعی، رفاه و تهیه خدمات برای ا شخاص دارای معلولیت و ورثۀ شهدا فعالیت می‌نمود.

در سال 1397 هجری خورشیدی،‌ به اساس فرمان شماره 75 مؤرخ 15/7/1397 مقام عالی ریاست جمهوری اسلامی افغانستان، در مورد ایجاد «ادارهٔ ملی حمایت از افراد دارای معلولیت و ورثهٔ شهدا» معینیت امور شهدا و معلولین از چهارچوب وزارت کار، امور اجتماعی، شهدا و معلولین جدا گردیده و این‌ نهاد، دوباره زیر نام «وزارت کار و امور اجتماعی» به کارش ادامه داده؛ دارای سه معینیت، ریاست‌های مرکزی، واحدهای دومی و سی و سه ریاست ولایتی بوده، در بخش امور کار، مصئونیت اجتماعی و ارایهٔ خدمات به کودکان و اقشار آسیب‌پذیر جامعه فعالیت می‌نماید و یکی از وزارت‌های کلیدی دولت جمهوری اسلامی افغانستان است.     

تفاهم نامۀ افغانستان؛ سندی که استراتیژی انکشاف وسیع افغانستان را بیان می‌دارد، نکات،‌ بارز و مستقل را شناسایی نموده‌است که عبارت ‌اند از: امنیت، حکومت‌داری خوب، حاکمیت قانون و حقوق بشر، انکشاف اقتصادی و اجتماعی بوده، از این رو؛ نقش وزارت کار و امور اجتماعی به ویژه در عرصۀ تحقق اهداف این تفاهم‌نامه، بسیار مهم می‌باشد.

وزارت کار و امور اجتماعی؛ جهت ادا نمودن رسالت خود، برنامه‌هایی را طرح نموده‌است که عبارت اند از: برنامۀ رفاه کار و انکشاف مهارت‌ها، برنامۀ رفاه اجتماعی و برنامهٔ انکشاف ظرفیت اداری و مالی.

اهداف و مقاصد: فراهم نمودن یک شبکۀ مؤثر مصئونیت اجتماعی برای گروه‌های محروم و منزوی، فراهم‌سازی تسهیلات لازم جهت انکشاف مهارت‌ها، فرصت‌های کاریابی و رفاه نیروی کار، مبدل ساختن وزارت و ریاست های آن به یک نهاد عصری، با کفایت ومؤثر که قادر به ادارهٔ عرصه‌های کلیدی کار و اموراجتماعی گردیده و بدین‌وسیله در بازسازی و انکشاف اجتماعی - اقتصادی افغانستان سهیم گردد.

فهرست اسامی مقامات وزارت کار و امور اجتماعی  از اولین رییس مستقل تا اکنون

محترم اسدالله " کاوش" رئیس کمیته دولتی کار و تامینات اجتماعی سال 1366هجری خورشیدی اجرای وظیفه می‌نمود.  

 

محترمه صالحه فاروق اعتمادی که در شهر کابل متولد گردیده‌است و  دوره لیسه را نیز در همین شهر  به اتمام رسانید. ایشان از زنان تحصیل یافته  دورۀ امانیه شمرده می‌شد  و در دورۀ سلطنت محمد ظاهرشاه به حیث رئیس ریاست مؤسسۀ نسوان ایفای وظیفه می‌نمود، خانم صالحه فاروق اعتمادی یکی اززنان فعال دورۀ خویش بوده است که  اقدام  به  تشکیل مکتبی کرد که این مکتب،  تا سطح بکلوریا (لیسه) برای خانم‌های جوان، ازدواج کرده که اجازه رفتن به مکتب را نداشت  ایجاد شد ،  از اثر پیشنهاد این مؤسسه بیست‌چهار  جوزا،  به‌نام روزمادر در کشورما رسمیت یافت . اعتمادی برای حقوق  و آزادی زنان شب وروز زحمت می‌کشید و درسال 1370 هجری خورشیدی به عنوان وزیر اموراجتماعی از ظرف حزب وطن معرفی گردید.

مولوی احمدنظربلخی در سال 1371 هجری خورشیدی به‌حیث وزیر امور اجتماعی ایفای وظیفه می‌نمود.

سید حسین انوری؛ در سال 1334 هجری خورشیدی در ولایت پروان به‌دنیا آمد و مکتب را درلیسه ابن‌سینا کابل به‌پایان رسانید و تحصیلات عالی خود را در تربیه معلم ادامه داد ، ایشان در سال 1371هجری خورشیدی عضویت کابینۀ دولت اسلامی را حاصل نمود و به‌حیث وزیرکار، اموراجتماعی معرفی شد.

مخدوم عبدالسلام سعادت درسال 1376 هجری خورشیدی، به‌حیث وزیر امور اجتماعی وظیفه می‌نمود.

 

محترم عبدالغیاث قانع در سال 1421 هجری قمری به سمت رئیس عمومی کار و امور اجتماعی ایفای وظیفه  می‌نمود.

 

محترم محمد میرویس صادق در سال 1352 در ولایت هرات چشم به‌جهان گشود و  دوره لیسه را در همین ولایت به‌پایان رساند و برای ادامه تحصیلات عالی روانه‌ای فرانسه گردید که در رشتۀ حقوق و علوم سیاسی به دانشگاه، سوربن فرانسه راه یافت و از آن دانشگاه مدرک،  فراغت به‌دست آورد. ایشان، درسال 1380 به عنوان وزیر کار و امور اجتماعی،  حکومت انتقالی  تعیین گردید.

محترم نور محمد قرقین در سال ١٣٣٢ در ولایت جوزجان متولد گردید ، موصوف دورۀ لیسه را در آن ولایت به‌پایان رسانید و دورۀ  لیسانس را در رشتۀ حقوق و علوم سیاسی در دانشگاه کابل مؤفقانه به‌پایان رساند و درسال 1381 هجری خورشیدی رهبری وزارت کار، اموراجتماعی ، شهدا ومعلولین را عهده دارگردید.

محترم استاد حکیم  تنیوال درسال1325 هجری خورشیدی در ولایت خوست دیده به جهان گشود، دوره لیسه را درمکتب رحمان بابا به‌پایان رسانید و تحصیلات عالی خویش را در رشتۀ جامعه شناسی تا درجۀ ماستری درجمهوری فدرال آلمان دنبال کرد. استاد تنیوال به‌حیث چهرۀ برازندۀ اجتماعی وفرهنگی درسمت‌ها وموقف‌های گونه‌گون، چون: معلم ، استاد‌ پوهنتون، والی ولایت خوست، وزیرمعادن وسرانجام درسال1383 هجری خورشیدی وزیر کار  و امور اجتماعی تعیین گردید.

 

محترم سید اکرام الدین معصومی درسال ۱۳۳۲ خورشيدی و درلایت تخارمتولد گرديده است. موصوف مکتب را در لیسه زيرينگ تخار در سال ۱۳۵۰ خورشيدی به‌اتمام رسانيده و مدرک لیسانس دررشته ساینس را از دانشگاه کابل در سال ۱۳۵۷ خورشيدی به‌دست آورده و  در اواخر سال 1383 و اوایل سال 1384  به‌حیث وزیر کار و امور اجتماعی معرفی گردید.

محترم نور محمد قرقین در سال ١٣٣٢ در ولایت جوزجان به‌دنیا آمد، موصوف دورۀ لیسه را در آن  ولایت به‌اتمام رسانید و دوره  لیسانس را در رشته حقوق و علوم سیاسی در دانشگاۀ کابل به‌پایان رسانید و درسال1385 برای بار دوم رهبری وزارت کار، اموراجتماعی،  شهدا ومعلولین را به‌عهده گرفت.

محترمه آمنه افضلی متولد سال 1336هجری خورشیدی ولایت هرات؛  وی تحصیلات ابتدایی را در هرات، کابل و مزارشریف به‌پایان رسانید و لیسانس خویش را از دانشکدۀ ساینس دانشگاۀ کابل در سال 1357 به‌دست آورد. افضلی درپست‌های مهم دولتی وظیفه نموده وعضو،  کادرعلمی دانشگاۀ  کابل نیز می‌باشد ، حکومت جمهوری اسلامی افغانستان بنابرخدمات شایستۀ‌شان، سرانجام وی را درسال 1388 هجری خورشیدی به‌حیث وزیر کار، اموراجتماعی، شهد اومعلولین تعیین نمود.

محترمه دوکتور نسرین اوریاخیل درسال 1342هجری خورشیدی درولایت کابل چشم به جهان گشود ،  دورۀ  لیسه را در سال 1360 هجری خورشیدی در لیسه عالی رابعۀ بلخی به اتمام رسانید و در پایان همین سال شامل پوهنځی طب پوهنتون کابل شده و در سال 1366 از پوهنځی متذکره به درجۀ لیسانس فارغ گردید و در فاصله اندک زمانی به‌خاطر ادامۀ تحصیل و علاقمندی که در رشتۀ طبابت داشت درسال 1391 در حوزۀ صحت عامه (MPH) انستیتیوت علوم مدیریت کشور پاکستان مدرک ماستری به‌دست آورد.  داکترنسرین اوریا خیل آثارهای علمی وپژوهشی ازخود به‌جا‌ مانده‌است و درسال1394هجری خورشیدی درحکومت وحدت ملی به‌حیث وزیرکار، امور اجتماعی،شهدا ومعلولین تعیین گردید.

فیض‌الله ذکی در ماۀ ثور 1396 به‌حیث وزیر کار و امور اجتماعی معرفی گردید که تا 11 حمل 1398 در این سمت باقی ماند

او پیش از این نماینده مردم در پارلمان بود و سمت‌های گونه‌گون دولتی را مؤفقانه پشت سر گذشتانده بود.

محترم سید انورسادات فرزند سید مقیم در سال ۱۳۵۶ هجری خورشيدی در گذر ایلخانی کلان مرکز ولایت سرپل دیده به جهان گشودآقای سادات دورۀ آموزش نخستین (ابتدایی) را در ليسهٔ منهاج السراج سرپل به پایان رسانیده‌ و مدرک کارشناسی (لیسانس) خویش را در سال ۱۳۸۰ هجری خورشيدی از دانشکدهٔ رادیو تلویزیون(ژورنالیزم) دانشگاه استانبول به ‌دست آورد.  محترم سید انور سادات؛ ازسال ۱۳۸۱ تا ۱۳۸۲ به‌حيث مدیرعمومی نشرات تلویزیون ملی جوزجان و ازسال ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۹ به‌حيث رییس عمومی رادیوتلویزیون آیینه کار کرده‌است ایشان از سال‌ 1389‌ تا 1394 به عنوان وکیل منتخب مردم ولایت سرپل در مجلس نمایندگان، از سال 1394 تا 1396 به‌حیث والی فاریاب و از سال 1396 تا 1397 به‌حیث معاون شورای امنیت ملی ج.ا.ا ایفای وظیفه نموده‌استوی اکنون به حیث سرپرست وزارت کار و امور اجتماعی دولت جمهوری اسلامی افغانستان ایفای وظیفه می‌نماید.